Parallelle economie

Bonjour vanuit Marokko,

Ik heb gisteren een stukje geschreven, maar wifi is hier een bijzonderheid. Vaak werkt het niet. En in de hotels is er alleen wifi in de lobby. Dus ik weet niet wanneer ik dit kan plaatsen.

Ik zit in de bus. Eens kijken of het lukt om een stukje te typen. We zijn onderweg naar Marrakec en we rijden door de bergen. Dus het is nogal bochtig. We staan nu even stil voor een fotostop. Maar daar gaan we weer. Nog een uur dan zijn we bij watervallen en mogen we ook aan de koffie. De zon schijnt. Dat is anders geweest.
We kwamen in Marokko aan met regen. Gisteren vertrokken we vanuit Fes met regen. En onderweg hoosde het een paar keer. Was het mistig. En er stond zoveel wind dat we helaas niet konden lunchen op het dakterras van het restaurant. Nu schijnt de zon. Het zou 24 graden moeten worden. Dus ik heb een iets kortere broek aan....raar idee dat het in Nederland zo koud is. Peter kreeg een foto doorgestuurd van schaatsende mensen op de gracht in Delft. Heel even vond ik het jammer dat ik dat mis. Maar goed...het is hier ook niet slecht hahahaha.

Onze gids, Mohammed uiteraard, vertelt zo nu en dan wat over het landschap of over Marokko. We rijden nu door de amandelstreek. Sommige bomen bloeien al. En met de zon ziet dat er prachtig uit. De levensverwachting in Marokko is 74 jaar. In de steden iets korter en hier in de bergen iets langer. De zorg in ziekenhuizen is gratis. Er zijn privé klinieken. Daar betaal je wel voor zorg, maar afhankelijk van je verzekering krijg je een deel vergoed. Het minimum loon ligt op 3000 Dirham. Dat is ongeveer 300 euro. Boeren hebben vaak een lager inkomen. En veel Marokkanen verdienen er iets bij. Dat is een grijs gebied en gaat buiten de belasting om. Onze gids heeft er ook een handje van. Overal waar we koffie/thee drinken betalen we 20 Dirham. Dat is dus bijna 2 euro. Wij zijn ook los van de groep koffie gaan drinken en toen betaalden we 21 Dirham voor 3 koffie. Hetzelfde geldt voor de lunches met de groep. Meestal is er geen andere mogelijkheid. En het eten is heerlijk en de w.c.’s schoon, maar het voelt toch alsof je belazerd wordt. Onze gids noemt het een parallelle economie. Ja, zo praat je het goed voor jezelf.
Verder valt Marokko me reuze mee. De mensen zijn over het algemeen heel vriendelijk. De verkopers nog niet vervelend. Ik zeg expres nog niet, want in Marakech verwacht ik het ergste. Dat is de meest toeristische plaats. Hoogtepunten vond ik de oude medina van Fes. Heel smalle straatjes......ik stop, want we gaan koffie drinken. Tot zo.

En weer terug. Lekker een nos nos (koffie met melk) gedronken op een terras los van de groep. Weer 21 Dirham voor 3 koffie. En daarna een zoet broodje gekocht voor 40 cent. Ik zit aan de linkerkant van de bus en daar zijn nu prachtige besneeuwde bergen te zien. En bloeiende amandelbomen in wit, licht roze en roze en grijsgroene olijfbomen....zucht....echt mooi.

Terug naar de medina van Fes. Deze is heel oud en je waant je terug in de tijd. Het was niet zo leuk om daar met een groep van 36 man achter elkaar rond te lopen met vooraan en achteraan de rij een gids. Je kon daardoor niet goed rondkijken. En ik heb ook weinig foto’s kunnen maken. Het was wel een belevenis. Mensen passeren je links en rechts. Winkeltjes aan beide kanten van de smalle straatjes. En mannen met handkarretjes, ezels of muildieren die zwaar beladen zijn met van alles en nog wat. Ze schreeuwen dat ze eraan komen (balak balak, dat betekent opzij opzij) en dan moet je met z’n allen aan de kant.
Er is eten, groente en fruit te koop. Maar ook kleding, ijzerwaren, schoenen, meubels enz. Je kan het zo gek niet bedenken. De ambachten zijn bij elkaar gegroepeerd. De koperslagers, de smeden, de houtbewerkers en ook de leerlooiers. Die laatsten zitten in de wijk La Tannerie. Wij hebben de grootste leerlooierij van bovenaf een terras bekeken. Je kijkt neer op gekleurde bekkens waar mannen tot ver boven hun knieën in het water staan. Er wordt met vogelmest gelooid. Het ruikt er daarom niet heel lekker. Hoewel ik het mee vond vallen. We kregen een takje munt om dat onder je neus te houden, maar dat was niet nodig. Misschien stinkt het meer wanneer het heel warm is. Het is zwaar en slecht werk. Door de agressieve stoffen waar de looiers mee werken is hun levensverwachting laag.

Wat ik ook heel mooi vond was Volubilis. Een Romeinse opgraving. Deze hebben we bezocht op weg van Meknès naar Rabat. Ojee...ik ga weer stoppen. Het is 11 uur en we zijn bij de watervallen van Ouzoud. Dus ik stop weer. Tot straks.

Tien over half 2 en we zitten weer in de bus. Dat was een mooie onderbreking. Prachtige watervallen die in verschillende etappes omlaag storten. De hoogste watervallen van Marokko. We hebben apart van de groep gegeten met z’n vijven. De zon schijnt nog steeds. Er waren veel winkeltjes en eettentjes langs de weg naar beneden, maar er zijn bijna geen toeristen. Heerlijk.

Terug naar Volubilis. Een stad die werd gesticht omstreeks 25 na Christus. Het is een uitgebreid terrein met triomfbogen, badhuizen, pilaren en mozaïeken. Niet alles is goed bewaard gebleven, maar je krijgt wel een idee. Ik hou van dit soort plaatsen. Het deed me denken aan Griekenland.

Onze gids vertelt nu over het Frans in Marokko. Dat spreken ze hier veel meer dan ik had gedacht. Je wordt vooral aangesproken in het Frans. Marokko is sinds 1956 onafhankelijk van Frankrijk. Ook op school leren de kinderen Frans. De scholen zijn gratis.

Ik ga stoppen. Onze reis is nog niet voorbij, maar de batterij van mijn IPad is bijna leeg. Ik weet niet of ik me nog een keer meld. Dan zien we jullie weer in Nederland. Als wij terug zijn is het wat minder koud. Toch een klein beetje jammer.

Het is de volgende dag en we zijn in een heel luxe hotel in Marrakech. Ik bedacht allerlei dingen die ik ook nog moet vertellen. Te veel eigenlijk. Maar wat ik echt nog kwijt wil is dat er hier heel veel ooievaars (ik moet steeds denken aan dat liedje “since I was young, I follow you” voor de ADO-fans onder jullie) zijn. En dat ik tajine niet lekker vind. Ik denk dat het door de kruiden komt.

Groetjes,
Peter en Sandy